• 31 Μαϊ

Τι είναι το ουρικό οξύ; Τι είναι η ουρική αρθρίτιδα και ποια τα συμπτώματα της;

Το ουρικό οξύ αποτελεί τελικό προϊόν του μεταβολισμού των πουρινών και παράγεται κατά κύριο λόγο στο ήπαρ και σε μικρότερο βαθμό στους νεφρούς και στο λεπτό έντερο. Οι πουρίνες είναι τμήμα των πρωτεϊνών των τροφών που λαμβάνουμε.

Μια ευνοϊκή δράση του ουρικού οξέως είναι ότι αποτελεί από τα σημαντικότερα ενδογενή αντιοξειδωτικά του οργανισμού.

Η απέκκρισή τού γίνεται κυρίως μέσω των ούρων, ενώ αποβάλλεται κατά 30% στα κόπρανα και ελάχιστα μέσω του ιδρώτα. Επομένως, το σώμα αποβάλλει το επιπλέον ουρικό οξύ μέσω των νεφρών στα ούρα.

Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει αρκετά γρήγορα σε ορισμένα άτομα. Σχηματίζονται έτσι μικροί κρύσταλλοι  (ουρικού οξέως) μέσα και γύρω από την άρθρωση, προκαλώντας φλεγμονή, πόνο και πρήξιμο.

 Η παθολογική αυτή κατάσταση καλείται ουρική αρθρίτιδα και πρόκειται  για μια κοινή και οδυνηρή πάθηση που προσβάλλει τις αρθρώσεις.

Η ουρική αρθρίτιδα ,λοιπόν, (κοινώς ποδάγρα) είναι το αποτέλεσμα της εναπόθεσης σε αρθρώσεις, κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου, λόγω υπερκορεσμού του αρθρικού υγρού σε ουρικό οξύ.

Οι ασθενείς που προσβάλλονται συνήθως είναι είτε άνδρες ηλικίας μεταξύ 40 και 50 ετών , είτε  ηλικιωμένοι που λαμβάνουν διουρητικά.

Η ουρική αρθρίτιδα είναι σπάνια σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες .

 

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Ένα επεισόδιο ουρικής αρθρίτιδας επέρχεται συνήθως πολύ γρήγορα, συχνά σε μια νύχτα. Η άρθρωση κοκκινίζει πολύ, πρήζεται και είναι εξαιρετικά επώδυνη. Συχνά η άρθρωση πονά έντονα όταν την ακουμπάτε.

Η ουρική αρθρίτιδα προσβάλλει συνήθως μία άρθρωση κάθε φορά, συχνά την άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού.

Χωρίς θεραπευτική αγωγή, ένα επεισόδιο ουρικής αρθρίτιδας συνήθως διαρκεί περίπου μία εβδομάδα. Σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια ουρικής αρθρίτιδας,οι αρθρώσεις μπορεί να υποστούν πιο μόνιμες βλάβες. Μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια πάθηση, προκαλώντας:

1. μόνιμο ήπιο πόνο & φλεγμονή των αρθρώσεων που έχουν προσβληθεί 
2. τόφους - στερεές εναποθέσεις (εξογκώματα) κρυστάλλων ουρικού οξέος, ειδικά στα αυτιά, τα δάχτυλα, τα χέρια, τους βραχίονες, τα γόνατα και τον αγκώνα 
3. πέτρες στα νεφρά. 

 

Τι είναι η υπερουριχαιμία και που οφείλεται

Η αύξηση του ουρικού οξέως στο αίμα ονομάζεται υπερουριχαιμία. Υπάρχουν  ασθενείς με αυξημένες τιμές ουρικού οξέος, που δεν εκδηλώνουν ποτέ ουρική αρθρίτιδα.

Αύξηση της συγκέντρωσης του ουρικού μπορεί να προκύψει είτε λόγω αυξημένης παραγωγής είτε λόγω μειωμένης απέκκρισης.

Αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος:

• Αυξημένη πρόσληψη πουρινών με την τροφή, δηλαδή αυξημένη κατανάλωση εντοσθίων (συκώτι, νεφρά), κρέατος μικρών ζώων με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος (κρέας από αρνί, κατσίκι), θαλασσινών, προιόντων κυνηγίου, φασόλια, σπανάκι, μανιτάρια, κουνουπίδι, αρακάς, σπαράγγια κ.α.
• Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ.
• Αυξημένη ανακύκλωση πυρηνοπρωτεινών που παρατηρείται σε ορισμένα αιματολογικά νοσήματα καθώς και σε άλλα νοσήματα όπως ψωρίαση.
• ÎŽπαρξη γενετικών ανωμαλιών σε ένζυμα που συμμετέχουν στο μεταβολισμό του ουρικού οξέος.
• Ιδιοπαθής υπερουριχαιμία (αύξηση της τιμής του ουρικού οξέος στο αίμα).

 

Ελαττωμένη αποβολή του ουρικού οξέος από τους νεφρούς:

• Nεφρική βλάβη.
• Διάφορα φάρμακα.
• Καταστάσεις που προκαλούν μείωση του ph των ούρων.
• Καταστάσεις οξέωσης (διαβητική, γαλακτική, νηστεία).

 

ÎŒλες οι καταστάσεις που αναφέρθηκαν, προκαλούν υπερουριχαιμία

 

Συστάσεις για αντιμετώπιση της υπερουριχαιμίας (υψηλό ουρικό οξύ)- Η σημασία της σωστής διατροφής

Οι ακόλουθες συστάσεις απευθύνονται σε άτομα με αυξημένο ουρικό οξύ, που πρέπει να ακολουθήσουν δίαιτα χαμηλή σε πουρίνες.

Γενικές συστάσεις:

• Αποφύγετε τα πλούσια σε πουρίνες τρόφιμα.
• Αυξήστε την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, φρούτα)
• Μειώστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και προτιμήστε πουλερικά και ψάρια .
• Το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται (ή έστω να μην υπερβαίνει το ένα ποτηράκι την ημέρα), το ίδιο και τα αναψυκτικά με ζάχαρη.

• Οι χυμοί κερασιών και άλλων φρούτων με σκούρο χρώμα (όπως τα κόκκινα σταφύλια και τα μούρα) μπορεί να είναι προστατευτικοί και να μειώνουν τον κίνδυνο νέων κρίσεων. Τα βατόμουρα μάλλον περιέχουν κάποια ουσία που βοηθά στη μείωση του ουρικού στο αίμα και στη μείωση της φλεγμονής.
• Πολύ βοηθάει η κατανάλωση άφθονου νερού (συνιστώνται 1-2 λίτρα νερό την ημέρα, συν 1-2 λίτρα από άλλα υγρά). Η καφεΐνη πρέπει να αποφεύγεται απ’ αυτούς που έχουν υψηλό ουρικό οξύ στο αίμα και ουρική αρθρίτιδα, διότι έχοντας αυτή διουρητική δράση επιτείνει την υπερουριχαιμία.
• Η βιταμίνη C (κατανάλωση πολλών πορτοκαλιών) βοηθά τους νεφρούς να αποβάλλουν μεγαλύτερες ποσότητες ουρικού οξέος στα ούρα. Δόση 1-2 γραμμαρίων βιταμίνης C την ημέρα, μπορεί να θέσει την κατάσταση υπό έλεγχο.
• Προσπαθήστε να αποκτήσετε σταδιακά και να διατηρήσετε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος. Αποφύγετε απότομη απώλεια βάρους.
• Αποφύγετε μεγάλα και βαριά γεύματα αργά τη νύχτα.

Τρόφιμα που απαγορεύονται:

Τα τρόφιμα αυτά είναι πλούσια σε πουρίνες και πρέπει να αποφεύγονται τόσο σε οξεία φάση όσο και σε φάση ύφεσης

• Εντόσθια (συκώτι, μυαλά, νεφρά), ζωμός κρέατος, γλυκάδια
• Κυνήγια, χήνα
• Αμύγδαλα
• Θαλασσινά (Μύδια, χτένια, αυγοτάραχο), σαρδέλες, σκουμπρί, ρέγκα, αντσούγιες

Τρόφιμα που επιτρέπονται σε μικρές ποσότητες:

• Κοτόπουλο, γαλοπούλα, κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι), μπέικον
• Ψάρια, οστρακοειδή (εκτός από αυτά που απαγορεύονται), αστακός, καβούρια στρείδια
• Αρακάς, φασόλια, σπανάκι, φακές, σπαράγγια, μανιτάρια, ντομάτα, κουνουπίδι, σπαράγγια
• Πατάτες τηγανητές, ψωμί και δημητριακά ολικής αλέσεως